تفکر انتقادی چیست؟ چرا باید به کودک از خردسالی آموزش داده شود؟ و چطور مهارت تفکر انتقادی در کودکان تقویت کنیم؟

برای 8 نفر مفید

تفکر انتقادی به معنی بررسی کردن و ارزیابی مسائل قبل از پذیرفتن می‌باشد.بررسی از طریق استدلال‌هایی از شواهد موضوع بدست می‌آید.والدین بیشتر تمرکز بر روی حقیقت‌ها دارند مثلا ” چه فکر کنیم” بجای اینکه یاد بدهیم “چگونه فکر کنیم”

تفکر انتقادی مهارتی نیست که یک روزه بدست بیاید و سالیان سال نیاز به تمرین دارد برای همین باید به فرزندان از کودکی آموزش داد و فرصت‌هایی فراهم کنیم تا بتوانند از سن پایین این مهارت را یاد بگیرنند و با تمرین بر آن مسلط شوند.

در اینجا چند تمرین برای بهبود مهارت تفکر انتقادی در کودکان را بیان می‌کنیم:

سوالات بی‌انتها بپرسید.والدین گاهی اوقات آنچنان در انجام هر کاری برای کودکان فرو می‌روند که از مسئله ساده‌ای مثل پخت و پز گرفته تا اینکه مثلا حواسمان مدام به اشتباهاتی که مرتکب می‌شوند، باشد. و برای اینکه از این چاله خارج شویم بهتر است شروع به پرسیدن بیشتر کنیم.(ایده هایی برای سوال پرسیدن از کودک را اینجا ببینید).

بگذاریم تصمیم گیری داشته باشند.شما با سوال کردن می‌توانید مهارت تصمیم گیری را آموزش دهید.بعنوان مثال “آیا می‌خواهی برای شام سیب زمینی داشته باشی یا ذرت؟”

کودک‌تان را تشویق کنید تا در مورد یک موضوعی برای شما توضیحاتی بدهد.اول با حقیقت‌ها شروع کنید.مثل چیزهایی که در مرحله اول کودک‌تان مشاهده می‌کند و بعد با سوال پرسیدن‌های بی‌انتها موضوع را ادامه بدهید.”می‌توانی توضیح بدی چه می‌بینی” یا “مرحله بعد چکار باید انجام بدهی” این نوع سوال پرسیدن‌ها جواب بله یا خیر ندارد .پس کودک‌تان نباید نگران رد جواب باشد.

او شروع به فکر کردن کرده و نگاهی هم به نظریه‌های خودش خواهد داشت.

از کودک‌تان بخواهید به راه‌حل‌های متعدد مسئله فکر کند و بصورت انتقادی به نتیجه فکر کند.از کودک‌تان بپرسید بعنوان مثال “اگر برادرت یک اسبابب بازی را به سمتت پرتاب کند چه کاری انجام می‌دهی؟” کودک شما ممکن است جوابهایی نظیراینکه من هم یک اسباب بازی به سمتش پرت می‌کنم ،به بزرگترم می‌گویم و یا می‌خواهم معذرت خواهی کند، داشته باشند و در نهایت یک تصمیم نهایی بر اساس اینکه کدام راه‌حل بهتر است می‌گیرد.

پاسخش را ارزیابی کنید.بعوان نمونه شما بگویید ” اگر بخواهی تو هم یک اسباب بازی دیگر به سمت برادرت پرت کنی،  ممکنه دردسر برایت درست شود.آیا این فکر خوبی است؟ دفعه بعد چکار دیگری می‌توانی انجام بدهی؟”

کودک‌تان را تشویق به انجام تمرین نوشتنی کنید.بخواهید دلیلش را برای انتخابش بر روی کاغذ بنویسد.نوشتن دلیل پاسخ کمک به مهارت نوشتن و هم توانایی ارتباط برقرار کردن استدلال می‌کند.همینطور تمرین به نوشتن باعث می‌شود کودک شما در مقابل گفته‌هایش مسئول باشد.

کودک‌تان را تشویق به بحث کنید.بحث کردن پیرامون موضوعات مختلف باعث می‌شود که کودک شما یاد بگیرد چطور نقطه نظرها و ایده‌هایش را مطرح کند و همینطور آموزشی برای دلیل شفاهی دادن است.بعنوان مثال کودک شما می‌تواند بحث را با جملات “من موافقم یا مخالفم.زیرا…” شروع کند.شما بحث را ادامه بدهید و هر کدام یک سمت از موضوع بحث باشید.

این بازی ریاضی برای تقویت تفکر انتقادی را ببینید.